Архітэктура — Молодечно.net

Пра тое, што ў Маладзечне ў 1930-я быў пабудаваны новы касцёл я даведаўся гадоў 15 таму. Пра яго расказываў мой дзядуля Раман Хацяловіч, які ў 1954 годзе ў першы раз прыехаў у Маладзечна і бачыў гэты касёл у закінутым стане. Доўгі час не ўдавалася знайсці ніводнай выявы касцёла з зямлі — яго можна было пабачыць толькі з вышыні на нямецкіх аэрафотаздымках 1941 і 1944 гадоў і на геападаснове савецкага генплана 1954 года. Гэтыя выявы не давалі поўнага ўяўлення пра знешні выгляд будынка, але па іх можна было зразумець, што касцёл…

Архітэктура Горад Расійская Імперыя

Гісторыя аднаго дома: плошча Старое Места 4

19/10/202215/04/2024 Уладзімір Садоўскі0 comment

«Гісторыя аднаго дома» — гэта новая рубрыка на сайце molodechno.net ў якой будуць размяшчацца звесткі пра асобныя знакавыя будынкі горада Маладзечна. І першы будынак у рубрыцы — гэта дом па адрасе плошча Старое Места №4 (далей ў тэксце “дом №4” альбо “будынак №4”) Гэты будынак з’яўляецца адным з нешматлікіх архітэктурных аб’ектаў Маладзечна, якія захаваліся з дарэвалюцыйных часоў. Дакладная дата пабудовы дома №4 невядомая, але зыходзячы з фатаграфічных сведчанняў і знешніх асаблівасцях архітэктуры, можна меркаваць, што дом узведзены альбо напрыканцы ХІХ стагоддзя, альбо ў пачатку ХХ стагоддзя. Дом №4 уяўляе з…

Архітэктура Аэрафота Гісторыя транспарта Горад Другая Сусветная За польскім часам

Краязнаўчыя знаходкі на аэрафотаздымках Маладзечна часоў Другой сусветнай вайны

17/05/202223/06/2022 Уладзімір Садоўскі1 Comment

Нядаўна нарэшце атрымаў з нацыянальнага архіва ЗША копіі некалькі аэрафотаздымкаў горада, зробленых немцамі ў 1942 і 1944 гадах. Заказ быў аформлены напрыканцы 2019 года, але з-за сітуацыі з каронавірусам у свеце, здымкаў прыйшлося чакаць амаль два гады. Даведка. Вялікі архіў з фотаплёнкамі, зробленымі нямецкімі самалётамі-разведчыкамі ў часы Другой Сусветнай вайны, пасля перамогі ў 1945 годзе апынуўся ў амерыканскай зоне акупацыі Германіі і адтуль быў перапраўлены ў ЗША. Доўгі час плёнкі мелі грыф сакрэтнасці – амерыканскія ваенныя самі карысталіся нямецкімі здымкамі тэрыторыі СССР у мэтах разведкі. Але ў 1990-я гады фотаздымкі…

Архітэктура Горад За польскім часам

Статуя Свабоды над Гелянова: аналіз фотаздымка трыумфальнай аркі 1930 года

26/05/202012/05/2022 Уладзімір Садоўскі0 comment

Толькі я запосціў падборку ўсіх фотак геляноўскай аркі, якія ў мяне ёсць, як на сайце польскага лічбавага архіву з’явілася новая вельмі якасная фотка. Сама выява вядомая, яна ёсць у маёй падборцы (я браў яе з адной кнігі), але якасць выкладзенай на польскім сайце копіі нашмат лепшая і дазваляе разглядзець новыя дэталі, якія я раней не заўважаў. Фотка зроблена ў чэрвені 1930 года падчас візіту ў Маладзечна прэзідэнта Польскай Рэспублікі Ігнацыя Масціцкага. У гарнізоне 86-га пяхотнага палка Войска Польскага, які знаходзіўся ў Гелянова. З гэтай нагоды ў палку арганізавалі святочную сустрэчу…

Архітэктура Было/Стала Горад За польскім часам Маладзечанская вобласць Фотападборка

Трыумфальная арка ў Маладзечне, 30 фота

21/05/202015/04/2024 Уладзімір Садоўскі0 comment

Спачатку невялікая гістарычная даведка пра арку. У 1929 годзе мястэчку Маладзечна быў дадзены статус горада. Адміністрацыйныя межы паселішча былі пашыраны і ў іх увайшла ў тым ліку і тэрыторыя фальварка Гелянова, дзе з 1922 года месціўся гарнізон 86-га пяхотнага палка Войска Польскага. У тым жа годзе на паўночным уездзе ў гарнізон была ўзведзена трыумфальная арка, прысвечаная тагачаснаму кіраўніку Другой Рэчы Паспалітай Юзафу Пілсудскаму. Адкрыццё аркі адбылося падчас урачыстасцяў, прысвечаных святкаванню дзесяцігодзя 86-га пяхотнага палка. Полк быў створаны ў 1919 годзе і ўваходзіў у склад так званых сіл «Самаабароны Літвы і…

Архітэктура Горад За польскім часам Расійская Імперыя

Дзе да вайны ў Маладзечне знаходзіўся чыгуначны шпіталь?

31/03/202012/05/2022 Уладзімір Садоўскі0 comment

Дзякуючы фэйсбук-суполцы Mołodeczański Kraj, здаецца, ўдалося вызначыць прызначэнне аднаго вялікага будынка ў Залінейным раёне Маладзечна ў раёне цяперашняй вуліцы Садовай, які добра бачны на нямецкіх аэрафота 1940-х гадоў і ад якога на сёння не засталося нічога: Згодна з апісаннем, дадзеным ў артыкуле пра маладзечанскае адзяленне Чыгуначнай вайсковай падрыхтоўкі (па-польску PKW — арганізацыя вайсковай падрыхтоўкі чыгуначнікаў, аналаг савецкага ДОСААФ) ад 1937 года, яно размяшчаўся ў будынку былога яшчэ дарэвалюцыйнага чыгуначнага шпіталя. Побач з будынкам размяшчаўся парк, а недалёка знаходзіўся стадыён для заняткаў фізкультурай чальцоў арганізацыі. На аэрафотаздымку 1941 года ўсе гэтыя…

Архітэктура БССР 1960-1991 Горад Маладзечанская вобласць

Драўляны кінатэатр «Камсамолец»

17/02/202012/05/2022 Уладзімір Садоўскі4 комментария

Пра існаванне кінатэатра «Камсамолец» ў Маладзечна я да 2020 года нават ня ведаў. Але на пачатку года маладзечанскі краязнаўца Валеры Трацяк расказаў пра пажар у тым кінатэатры, а затым фатограф Яўген Стэльмах алічбаваў плёнкі Трацяка, на якіх і быў засняты той пажар. Я дадаткова пашукаў у сваіх архівах і аказалася, што пра кінатэатр можна сказаць трохі больш інфармацыі чым тое, што ён быў і што ён згарэў. Адлікам гісторыі кінатэатра можна, бадай, што лічыць генеральны план разбудовы абласнога горада Маладзечна, складзены ў 1947 годзе. На ім у раёне вуліц Савецкай…

Архітэктура Горад

Маладзечна — горад з трыма сэрцамі

03/01/202003/01/2020 Уладзімір Садоўскі3 комментария

Эсэ Уладзіміра Садоўскага, апублікавана ўпершыню ў літаратурным часопісе «Прайдзісвет». Што можна сказаць пра душу нашага горада? Мабыць, тое, што яна ўсё-ткі ёсць, але пра гэта як-небудзь пазней. Цяпер я хацеў бы расказаць пра сэрца, дакладней, пра тры сэрцы аднаго горада. Пад сэрцам я разумею цэнтр, вакол якога разбудоўвалася і расло паселішча, бачу ў ім пункт, дзе перакрыжоўваюцца асноўныя гарадскія і міжгароднія плыні. Склалася так, што за ўсю гісторыю існавання ў Маладзечне было ажно тры такія пункты. Першы і самы старажытны — гэта цяперашняя плошча Старое Места. “Места” не ад пляцоўкі…

Архітэктура Горад Маладзечанская вобласць

Што хацелі пабудаваць на месцы будучага ЗАГСа ў савецкія часы

16/12/201913/05/2022 Уладзімір Садоўскі0 comment

У апошнія дні жыхары Маладзечна абмяркоўваюць праект новга будынка гарадскога ЗАГСа, які павінны паўстаць на месцы знесенай стаянкі на Цэнтральнай плошчы. Пакуль у райвыканкаме праходзіць грамадскае абмеркаванняў праекта, маладзечанскі краязнаўца Уладзімір Садоўскі ўзгадвае, што хацелі пабудаваць на месцы будучага ЗАГСа пасля вайны і чаму гэта не атрымалася. Планы забудовы будучай Цэнтральнай плошчы ўзніклі ў пасляваенныя гады. Праўда, ёсць звесткі, што ўжо польскія ўлады ў канцы 1930-х гадоў планавалі засвоіць гэтую частку горада, але іхныя задумкі перакрэсліў верасень 1939-га. Так ці інакш, але ўжо ў генплане 1947 года Цэнтральная плошча была…

Архітэктура Горад Маладзечанская вобласць Мастацтва

Маладзечанскі «польскі домік» на карціне 1956 года

15/12/201913/05/2022 Уладзімір Садоўскі3 комментария

Маладзечна на карціне 1956 года мастака Леаніда Дударэнкі. У «кадр» трапіў вялікі даваенны жылы дом, пабудаваны паводле праекта архітэктара Юліяна Лісецкага для адміністрацыі Маладзечанскага павету ў канцы 1920-х гадоў. Я пра яго пісаў у вялікім матэр’яле па польскаму ведамаснаму жытлу у Маладзечна. Будынак гэты захаваўся (у адрозненні ад невялікіх пабудоў з левай часцы карціны) і знаходзіцца зараз недалёка ад маладзечанскага аўтавакзала, якога ў 1956-м яшчэ не было на гэтым месцы (аўтавакзал перамесціцца сюды з плошчы Старое Места ў 1969 годзе). Прыкладная геалакацыя мальберта мастака на аэрафотаздымку часоў вайны і на…

Рубрика: Архітэктура

Гісторыя гарнізоннага касцёла ў Маладзечне